سرنگ

سرنگ

سرنگ یکی از رایج‌ترین و پرکاربردترین ابزار در زمینه پزشکی است. همه ما قبلاً این دستگاه را دیده‌ایم و شاید خیلی‌ از ما در دوران کودکی از این وسیله ترسیده باشیم.

اما آیا تابه‌حال فکر کرده‌اید که سرنگ چه لوازمی دارد و از چه چیزی ساخته شده است؟!

سرنگ چیست و چه اجزایی دارد؟

لوله مدرجی که از نوک آن مایع یا دارو از طریق سر سوزن وارد بدن می‌شود، سرنگ نامیده می‌شود. این دستگاه استریل است و عمدتاً برای تزریق یا نمونه برداری استفاده می‌شود.

انواع سرنگ

سرنگ‌ها بر اساس معیارهای مختلف به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند. از نظر حجم، سرنگ‌ها از کوچک‌ترین حجم 0.3 سی‌سی شروع شده و به حجم‌های 2، 3، 5، 10، 20 و 50 می‌رسد. در این دسته‌بندی، هر سی‌سی معادل یک میلی لیتر است.

گران‌ترین سرنگ‌ها، سرنگ 50 سی‌سی و سرنگ گاواژ هستند.

طبقه بندی دیگر سرنگ‌ها بر اساس نوک آن‌ها است که به چهار دسته مهم لوئراسلیپ، لوئرلاک، کاتتر و غیرمتمرکز تقسیم می‌شوند.

برای تزریق انسانی معمولاً از دو نوع لوئرلاک و لوئر اسلیپ استفاده می‌کنند.

سرنگ سر پیچ دار (لوئر لاک)

در این سرنگ، سر سوزن کاملاً مانند پیچ ​​به بدنه سرنگ محکم می‌شود؛ بنابراین، احتمال ریختن دارو یا افتادن نوک سوزن تقریباً صفر است.

به همین دلیل است که سرنگ‌های پیچ دار بیشتر از سرنگ‌های ساده طرف‌دار دارند.

سرنگ لوئر اسلیپ (فشاری ساده)

این نوع سرنگ برای تزریق دارو و جمع آوری نمونه خون مناسب است.

این سرنگ‌ها در اکثر آزمایشگاه‌ها و مراکز درمانی مورد استفاده قرار می‌گیرند. سرنگ‌های ساده در انواع دو تکه و سه تکه ساخته می‌شوند.

این سرنگ‌ها در مقایسه با نوع لوئر لاک قیمت پایین‌تری دارند.

سرنگ شست و شو

برای عصب کشی دندان‌ها زمانی که عصب ریشه دندان کاملاً  جدا شد، شستن ریشه ضروری است. شستشو، بقایای ذرات پلاک را از بین می‌برد یا باکتری‌ها و ویروس‌هایی را که در طول کشیدن کانال وارد ریشه دندان شده‌اند، از بین می‌برد.

در این مدت، دندانپزشک باید به طور منظم کانال ریشه را شستشو دهد. برای شستن ریشه دندان از سرنگ شستشو و سر سوزن استفاده می‌شود.

بسته به مقدار مورد نیاز، دندانپزشک محلول شستشو را بیرون می‌کشد و آن را به کانال ریشه دندان هدایت می‌کند.

سرنگ تزریق

سرنگ تزریق یک پمپ ساده تزریق دارو و یکی از پرکاربردترین وسایل پزشکی است. بسیاری از داروهای مایع را می‌توان با استفاده از سرنگ وارد بدن بیمار کرد. این وسیله شامل یک پیستون است که در یک سیلندر مدرج قرار گرفته است.

آمپول‌ها حاوی دوزهای تکی از دارو به صورت مایع هستند و در اندازه‌های مختلف موجود می‌باشند.

برای تزریق آمپول باید از سرنگ تزریق آمپول استفاده کرد.

آمپول‌ها حجمشان از 1 سانتی متر مکعب تا 10 سانتی متر مکعب یا بیشتر متغیر است. آمپول معمولاً از شیشه شفاف تشکیل شده است که به قسمت باریکی به نام گردن بسته شده است و این قسمت برای بیرون کشیدن مایع از آمپول باید جدا شود.

هنگام خرید سرنگ مناسب چه نکاتی را باید در نظر گرفت؟

1- در مرحله اول باید هدف تزریق را مشخص کرده و سرنگ را انتخاب کنید. مثلاً تزریق وریدی انجام می‌دهید یا عضلانی یا زیر جلدی؟!
2- انتخاب سر سوزن پارامتر مهم دیگری است که باید به آن توجه کنید.
3- برای انتخاب نوع سرنگ، با توجه به حجم مورد نیاز تمرکز کنید و از سرنگ‌هایی با همان ظرفیت استفاده کنید.
خوشبختانه سرنگ‌های ایرانی با کیفیت بهتری توانسته جای سرنگ‌های خارجی را بگیرد. همچنین سرنگ‌های ایرانی نسبت به خارجی بسیار ارزان هستند.

سخن پایانی

سرنگ‌ها در زمینه‌های مختلف مانند پزشکی، دامپزشکی، صنعت و … نقش مهمی پیدا کرده‌اند. بدون سرنگ، انجام بسیاری از اقدامات پزشکی تقریباً غیرممکن است. اینکه کدام نوع از آن‌ها استفاده شود، بستگی به نوع کار و نظر پزشک و پرستار دارد.